MUSÂ’NIN ASASI YILANA DÖNÜŞÜYOR,
FİRAVUN DENİZDE BOĞULUYOR!
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّح۪يمِ
قَالَ أَلْقِهَا يَا مُوسَىفَأَلْقَاهَا فَإِذَا هِيَ حَيَّةٌ تَسْعَى .(Tâ-hâ, 20/19, 20)
“Allah, ‘onu (asanı) yere at ey Mûsâ!’ dedi. Musâ da onu (asasını) attı. Bir de ne görsün o, hızla akan bir yılan olmuş!” (Tâ-hâ, 20/19, 20).
وَلَقَدْ أَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى أَنْ أَسْرِ بِعِبَادِي فَاضْرِبْ لَهُمْ طَرِيقًا فِي الْبَحْرِ يَبَسًا لَّا تَخَافُ دَرَكًا وَلَا تَخْشَى فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ بِجُنُودِهِ فَغَشِيَهُم مِّنَ الْيَمِّ مَا غَشِيَهُمْ .(Tâ-hâ, 20/77, 78)
“(Firavun’un imana yanaşmaması üzerine) Mûsâ’ya, ‘Kullarımı (İsrailoğullarını) geceleyin (Mısır’dan) yürütüp çıkar. Yakalanmaktan korkmaksızın, endişe etmeksizin onlara denizde kuru bir yol aç’ diye vahyettik. Bunun üzerine Firavun askerleriyle birlikte onların peşine düştü de; deniz onları görülmedik bir şekilde kuşatıp yuttu” (Tâ-hâ, 20/77, 78).
Kur’an-ı Kerimin en büyük özelliklerinden birisi, geçmiş kavim ve peygamberlerin ibretli olaylarından haber vermesidir. Allah Teâlâ, insanlara seçilmiş örnek ve rehberler olarak gönderdiği peygamberlerini hiçbir zaman kendi başlarına bırakmamıştır. Onları daima kontrol altında tutarak bedenen tehlikelerden koruduğu gibi, yaymakla görevli bulundukları ilahi mesajın anlatılması konusunda da sonsuz kudretiyle daima desteklemiştir. Bu bağlamda peygamberlere bahşedilen ilahi desteklerden biri de “mucizeler”dir.
Hz. Mûsâ (a.s.)’nın, sihirbazlar karşısında asasının yılan şekline dönüşmesi ve iman edenlerle birlikte denizde açılan yoldan geçerek Firavun’dan kurtarılması, Kur’an-ı Kerim’de anlatılan ilginç hadiselerden biridir. Bu olay Kur’an’da şöyle anlatılmaktadır:
Hz. Mûsâ (a.s.)’ın, tevhid dinini anlatmaya başlamasıyla birlikte saltanatına zarar geleceğini düşünen Firavun, Hz. Musa (a.s.)’ya verilen mucizelerin sihir olduğunu iddia ederek bunları inkâr eder. Daha da ileri giderek Firavun, Hz. Musa (a.s.)’a meydan okuyarak, “sihrin ile bizi yurdumuzdan çıkarmak için mi geldin? Biz de mutlaka sana karşı onun gibi bir sihir yapacağız” der ve bunun için bir randevu saati belirlemesini ister.
Hz. Mûsâ, halkın en kalabalık olduğu zaman olması için bayram gününün kuşluk vaktine randevu verir. Hz. Mûsâ ile sihirbazlar, o vakitte kozlarını paylaşmak üzere buluşurlar. Sihirbazlar gururla ortaya çıktıklarında Hz. Mûsâ, önce onların maharetlerini ortaya koymalarına müsaade eder. Bunun üzerine onlar sihirlerini ortaya koyarlar. Sihrin etkisi ile ipleri ve değnekleri, Hz. Mûsâ’ya doğru hızla sürünen birer yılan gibi görünür. Musa o anda endişelenince Cenâb-ı Hakk imdadına yetişir ve şöyle buyurur:
“Korkma (ey Musa!). Çünkü, sensin en üstün olan. Sağ elindekini (değneğini) at ki, onların yaptıklarını yutsun. Şüphesiz yaptıkları bir sihirbaz hilesidir. Sihirbaz ise nereye varsa kurtuluşa eremez.”
Hz. Mûsâ (a.s.) değneğini bırakınca, onların sihirlerini yutan bir yılan haline dönüşüverir. Bu mucize karşısında sihirbazlar imana gelirler. Sihirbazların iman edip Hz. Mûsâ’nın safına geçtiklerini gören Firavun ise kızgınlıktan küplere biner ve şöyle der:
“Demek, ben size izin vermeden önce ona (Musa’ya) inandınız ha! Şüphe yok, o size sihiri öğreten büyüğünüzdür. Şimdi andolsun sizin ellerinizi ve ayaklarınızı çaprazlama keseceğim ve mutlaka sizi hurma dallarına asacağım. Hangimizin azabı daha şiddetli ve daha kalıcıymış, mutlaka iyice göreceksiniz.”
Firavun bu sözleri ile etrafa ne kadar dehşet salmak istese de Mûsâ’nın Rabbi’ne iman eden sihirbazlar bu korkuya aldırış etmeksizin, “Şüphesiz ki biz, günahlarımızı ve bize zorla yaptırdığın sihri affetmesi için Rabbimize inandık. Allah’ın vereceği mükâfat daha hayırlı, azabı ise daha kalıcıdır” diyerek imanlarındaki kararlılıklarını ortaya koyarlar.
Bu mucizelere rağmen Firavun’un imana yanaşmaması üzerine Allah Teâlâ Hz. Mûsâ’ya, İsrailoğullarından kendisine iman eden kullarını geceleyin korkusuzca Mısır’dan çıkarmasını ve onlara denizde kuru bir yol açmasını bildirdi. Hz. Mûsâ da öyle yaptı. Sonuçta Cenâb-ı Hakk, denizde açılan kupkuru yoldan inananları karşıya geçirip Firavun’dan kurtardı. Firavun ise müminlere saldırmak için askerleriyle birlikte onları takibe koyuldu. Tabi ki hep birlikte boğulup gittiler. Firavun boğulma anında, darda kalan insan psikolojisiyle, “İsrailoğulları’nın iman etmiş olduğu Allah’tan başka hiçbir ilah olmadığına inandım. Ben de Müslümanlardanım” diyerek Allah’a teslimiyetini ifade etti. Ne var ki Allah, ümitsizlik halinde zuhur eden ve manevi cebir altındaki iradeden kaynaklanan bu imanı kabul etmediğini alaysı bir ifade ile haber verdi. Şöyle ki:
“Şimdi mi (iman ettin)?! Oysa daha önce isyan etmiş ve bozgunculardan olmuştun. Biz de bugün arkandan geleceklere ibret olması için senin bedenini koruyacağız. Çünkü insanlardan birçoğu âyetlerimizden gerçekten habersizdir.”
ALINMASI GEREKEN İBRETLER:
1- Allah Teâlâ, yolunda yürüyen ve daima kendi uğrunda çalışanları, çeşitli sıkıntılarla imtihan etse de sadece ebedi mükâfata erdirmekle kalmaz, onları en sonunda sıkıntılarından ve düşmanlarından da kurtarır. Düşmanlarını ise, önce mühlet verse de en sonunda amansız şekilde cezalandırır.
2- Ümitsizlik halinde imanı kabul edilmez. Çünkü ümitsizlik halinde irade, manevi cebir altında bulunmaktadır. Halbuki iman, serbest irade işidir. Kişi, ancak hür iradesiyle Allah’a iman ettiği takdirde imanı kabul edilir. Ne türden olursa olsun, baskı ile, zorlanma ile veya herhangi dünyevi korku ve etkiye dayalı iman Allah tarafından kabul edilmeyecektir. Amansız bir hastalığa yakalanan kimsenin tövbesi için de aynı hüküm geçerlidir. Çünkü bu durumdaki bir insanın, ölüm ve azabın kesin bir gerçek olduğunu anlaması, gayba imandaki inceliği ortadan kaldırmaktadır. Hayattan umudun kesildiği bir halde yükümlülük kalmadığı gibi, ıslah ümidi veya Allah’ın emir ve yasaklarına itaat imkânı da kalmamıştır. Bu durumlarda yapılan tövbe veya iman, bir çeşit manevi cebire dayandığından dolayı, kişi hür iradesinden yoksun olmaktadır. Bir başka deyişle, tövbe kişinin kendi ihtiyariyle oluşmamaktadır. Halbuki iman ve amelin geçerli olması, hür iradeye ve Allah rızasına bağlıdır.
Mevlâ, ahir zamanın fitne ve baskıları içerisinde kalsak da bizi yolundan ayırmasın; lütuf ve yardımını bizlerden esirgemesin. Verdiği nimetleri kendi yolunda kullanabilmeyi ve imanla kendine kavuşabilmeyi nasip ve müyesser eylesin. Amin!
21.12.2017
Dr. Ahmet GELİŞGEN
Bkz. Cürcânî, Şerhu’l-Mevâkıf, VII, 314; Aliyyü’l-Kârî , Şerhu Kitâbi’l-Fıkhi’l-Ekber, s. 112-114; Aliyyü’l-Kârî, Dav’ü’l-Meâlî, s. 97.
Bu haber 1461 defa okunmuştur.
